آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

الف. موضوع و طرح مسأله (اهمیت موضوع و هدف از انجام پایان نامه دکتری زبانشناسی حاضر):

یکی از مشخصه‌های مهم رشد زبانی، مهارت فزاینده کودکان در حوزه گفتمان است که به نظر می‌رسد مهمترین حوزه فراگیری زبان در مراحل بعدی رشد می‌باشد. توانایی سازمان‌دهی گفتمانی جزء لازم دانشِ در حال رشد کودک است که در َطول فراگیری زبان اول تحقق می‌یابد. نوعی گفتمان که کودک از سه‌سالگی قادر به تولید آن است، داستان‌گویی است که خود منبعی غنی در انعکاس توانایی‌های زبانی، کاربردشناختی و شناختی کودکان به‌شمارمی‌رود. بررسی عملکرد کودک هنگام داستان‌گویی می‌تواند حوزه وسیعی از توانایی‌های زبانی فراتر از جمله مانند سازماندهی جملات درون یک متن و نیز کاربرد ابزارهای زبانی برای منسجم‌ساختن آن متن را دربرگیرد و نیز شاخص معتبری در  ارزیابی مهارتهای پیچیده زبانی، مانند مهارتهای کاربردشناختی در درازمدت ، حتی در میان کودکان کم‌سن باشد . هدف اصلی از انجام پایان نامه دکتری زبانشناسی حاضر آن بوده است که  با ارزیابی توانایی سازماندهی گفتمان روایی در کودکان فارسی زبان به شناخت و ارزیابی بهتری از توانش گفتمانی آنها دست‌یابیم.  تلاش بر این بود که در صورت وجود الگویی مشخص در عملکرد این کودکان مبتنی بر کاربرد ابزارهای انسجامی به‌ منظور سازماندهی گفتمان، این الگو معرفی گردد. هدف دیگر از انجام پایان نامه دکتری زبانشناسی حاضر آن است که یافته‌های به‌دست‌آمده از عملکرد کودکان فارسی‌زبان با یافته‌های گزارش‌شده درباره کودکان در زبان‌های دیگر مقایسه شود و وجوه مشابهت و تفاوت مورد توجه و تحلیل قرارگیرد. به این منظور، پانزده کودک، هشت پسر و هفت دختر چهار تا هفت سال در یک مهدکودک انتخاب و گزینش شدند. سپس به منظور بررسی عملکرد این کودکان در سازماندهی گفتمان ازطریق بکارگیری ابزار انسجام واژگانی، دستوری و ربطی دو آزمون بازگویی و تولید داستان با استفاده از دو کتاب مصور کودک اجرا گردید و با درنظر گرفتن رشد انسجام واژگانی، دستوری و ربطی  داستانهای آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.

 ب: مبانی نظری شامل مروز مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش‌ها و فرضیه‌ها:

گفتمان روایی کودک از ابعاد متفاوتی قابل بررسی است که یکی از آنها چگونگی سازماندهی گفتمان و ایجاد انسجام از سوی کودک است. گفتمان روایی نمونه‌ای از مهارتهای زبانی و شناختی در سطوح بالا می‌باشد، مهارتهایی مانند درک روابط علت و معلولی و نیز توانایی سازماندهی و ایجاد توالی در رخدادها به گونه‌ای که داستان برای شنونده قابل فهم شود. برای تولید قصه‌ای قابل فهم، قصه‌گو باید بتواند مجموعه‌ای از جملات را به یکدیگر پیوندزند و ابزارهای انسجامی، سازوکار مهمی در تحقق این امر می‌باشند.
توانایی سازماندهی گفتمان روایی از دوجنبه قابل بررسی است، انسجام و پیوستگی. از این جنبه از عملکرد کودکان که در پژوهش‌های زبان‌های مختلف دنیا گزارش‌شده‌است، می‌توان به علل و عوامل رشدی، بافتی و نیز جنسیّتی تأثیرگذار در گفتمان کودکان (لیپر، 1991) به شباهتها و تفاوتهای مشاهده‌شده در رویکردهای فردی نسبت به سازماندهی داستان به لحاظ زبانشناختی (جی، 1997)، به بررسی چگونگی و نیز زمان فراگیری نقش نماهای گفتمانی (چوی، 2007)، بررسی کاربرد ابزارهای انسجامی از سوی کودکان در مقایسه با بزرگسالان (ویگلزورث، 1997)، به رابطه میان درک کودک از متن روایی و توانایی او برای تولید یک متن داستانی منسجم و معنادار و نیز به تأثیر عوامل خارجی برجنبه‌های تولید روایی (کین، 2004)، چگونگی تأثیر رشد نحوی  بر انسجام ارجاعی (جیزا، 2000) اشاره نمود. در این زمینه در زبان فارسی نیز پژوهشهایی صورت گرفته است که از میان آنها می‌توان به بررسی تأثیر قصه گویی بر انسجام و پیوستگی دست‌نوشته‌های دانش‌آموزان دبستانی (کردبچه، 1391) و به تاثیر قصه‌گویی بر انسجام و پیوستگی گفتمان گفتاری کودکان دبستانی (معصومی، 1391) اشاره‌نمود.

پرسش های پژوهش

پرسش های اصلی در انجام پایان نامه دکتری زبانشناسی به شرح زیر می باشد.

1-    میزان کاربرد ابزارهای انسجامی (واژگانی، دستوری و ربطی) در گفتمان روایی کودکان فارسی‌زبان در سه گروه سنی 4-5، 5-6 و 6-7 سال دردو آزمون بازگویی و تولید داستان چگونه است؟
2-    کودکان فارسی‌زبان در رده‌های سنی 4-5، 5-6 و 6-7 چه تفاوتی در بکارگیری انواع ابزارهای انسجامی در گفتمان روایی خود در دو آزمون بازگویی و تولید داستان نشان‌می‌دهند؟
3-    عملکرد کودکان فارسی‌زبان در رده‌های سنی 4-5، 5-6 و 6-7 به‌لحاظ میزان و نوع کاربرد ابزارهای انسجامی (واژگانی، دستوری و ربطی) در آزمون بازگویی داستان چه تفاوتی با عملکرد آنها در آزمون تولید داستان دارد؟   

فرضیه های تحقیق

در انجام پایان نامه دکتری زبانشناسی فرضیات زیر در نظر گرفته شده است.

1-    میزان کاربرد ابزارهای انسجامی (واژگانی، دستوری و ربطی) در گفتمان روایی کودکان فارسی‌زبان در سه گروه سنی 4-5، 5-6 و 6-7 سال در دو آزمون بازگویی و تولید داستان متفاوت است و به موازات رشد سن کودک افزایش‌می‌یابد.
2-    کودکان فارسی‌زبان در رده‌های سنی 4-5، 5-6 و 6-7 متناسب با رشد سن از ابزارهای انسجامی متفاوت و دشوارتری در گفتمان روایی خود در دو آزمون بازگویی و تولید داستان استفاده‌می‌کنند.
3-    عملکرد کودکان فارسی‌زبان در رده‌های سنی 4-5، 5-6 و 6-7 به‌لحاظ میزان و نوع کاربرد ابزارهای انسجامی (واژگانی، دستوری و ربطی) در آزمون بازگویی داستان در مقایسه با عملکرد آنها در آزمون تولید داستان متفاوت است.

جهت دانلود فایل کامل کلیک کنید

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به مشاوره در زمینه انجام پایان نامه دکتری زبانشناسی با ما در ارتباط باشید.